Hendrik Johannes (‘J.H.’) Weissenbruch
1824 – Den Haag – 1903
Onder de schilders van de Haagse School neemt J.H. Weissenbruch een speciale plaats in. Niet alleen was hij een van de eerste schilders van de stroming, hij wordt ook nog steeds gezien als een van de belangrijkste. Zo schreef Jos de Gruyter in zin boek De Haagse School over hem: “Maar geen van beiden bereikte toppen waartoe Weissenbruch in zijn late fase soms gekomen is. Toppen van ruime evenwichtigheid, van samengevatte eenvoud, van argeloosheid en meesterschap, van het ogenblikkelijke én het eeuwige, toppen zoals deze in de kunstgeschiedenis toch altijd zeldzaam zijn.”
Weissenbruch had een grote voorliefde voor het Zuid-Hollandse polderlandschap. Op uitnodiging van de Leidse kunsthandelaar en lijstenmaker Sala ging hij vaak mee op tochten in diens zeilboot. Al varend langs meren en vaarten leerde hij zo het waterrijke landschap kennen. De combinatie van ruimte, lucht, water en weiden vormde voor hem een onuitputtelijke bron van inspiratie.
De grote kracht van J.H. Weissenbruch was het licht dat hij in zijn schilderijen en aquarellen wist te brengen. Zelf vond hij dan ook de lucht en het licht de belangrijkste elementen van zijn landschappen. Hij zei daarover: “De lucht op een schilderij, dát is een ding! Een hoofdzaak! Lucht en licht zijn de groote toovenaars. De lucht bepaalt de schilderij.” Op vele schilderijen en aquarellen van Weissenbruch neemt de lucht dan ook tweederde of zelfs meer van het oppervlak in beslag.