Syvert Nicolaas (‘Nicolaas’) Bastert

Maarsseveen 1854 – 1939 Loenen a/d Vecht

“De koning van het licht op de tentoonstelling is Bastert. Zijn gouden glans uitstralende landschap is dé schilderij op deze Driejaarlijksche. Telkens wanneer men er weeder voorbij komt, wordt men geboeid door het aangrijpend natuurtafereel. Alle andere schilderijen zijn geverfde doeken, wanneer men ze naast deze ziet. Op de plaats waar Basterts schilderij hangt, is het, als staat er een raam open, waardoor men de Vecht in al zijn heerlijkheid aanschouwt…” (Kunstcriticus Jan Veth, 1888)

Nicolaas Bastert werd geboren op ‘Otterspoor’, een landgoed bij Maarsseveen in de Vechtstreek. Deze streek is vernoemd naar de rivier de Vecht en wordt gekenmerkt door een rijke historie die zelfs teruggaat tot de Romeinse tijd. Langs de rivier zijn vele schitterende landgoederen, kastelen en buitenplaatsen te vinden. Het landschap is er, anders dan in andere delen van Nederland, zowel zeer landelijk als lieflijk, wat het tot een zeer schilderachtige streek maakt.

Al op jonge leeftijd vertoefde Nicolaas graag langs de rivier, waar hij veel tekende. Hij mocht van zijn ouders wel tekenlessen volgen, maar was eigenlijk niet voorbestemd om kunstschilder te worden. Zijn vader Jacob Bastert was eigenaar van een steenfabriek en medefirmant van handelsfirma Brans & Co te Amsterdam. Hij had graag gezien dat zijn oudste zoon in zijn voetsporen zou treden en ook de handel in zou gaan. In 1870 begon de jonge Nicolaas dan ook op het kantoor van zijn vader. Hij werkte er maar liefst vijf jaar voor hij van zijn vader toestemming kreeg om zich volledig op het kunstenaarschap toe te leggen. Het keerpunt kwam in 1874 toen tekenleraar P.J. Lutgers overleed. Hierop zou Jacob enige adviezen hebben ingewonnen over een mogelijke artistieke loopbaan van zijn zoon. Blijkbaar bezat Nicolaas genoeg talent, zodat zijn vader de stap aandurfde. Bastert mocht nu ook schilderlessen volgen aan het atelier van landschapschilder Marinus Heijl. In 1876 schreef hij zich in als student op de Rijksacademie te Amsterdam.

Op het atelier van Heijl maakte Bastert kennis met George (‘Geo’) Poggenbeek en zij werden vrienden voor het leven. De twee jonge kunstenaars trokken tijdens hun studieperiode en in de jaren erna altijd samen op. Zo deelden ze jarenlang een huis en atelier in Amsterdam en tussen 1881 en 1885 in Breukelen. Ook maakten ze begin jaren 1880 een lange studiereis door Zwitserland, Frankrijk en Italië; een periode die Bastert later zou aanmerken als één van de gelukkigste in zijn leven. Bastert heeft nog wel een aantal jaar zonder Poggenbeek doorgebracht, in Antwerpen en in Den Haag. Maar het gemis van zijn kameraad dreef hem er toe terug te gaan naar Amsterdam, waar het atelier naast dat van Poggenbeek was vrijgekomen. De vriendschap tussen beide schilders ging zelfs zover dat zij onmiddellijk een tussendeur lieten aanbrengen, zodat zij elkaar binnendoor konden bezoeken.
In 1890 kwam er een einde aan het langdurige vrijgezellenbestaan van Bastert. Hij trouwde met Eva Versteeg en vestigde zich in het pittoreske Nigtevecht. Zijn atelier in Amsterdam hield hij aan en met Poggenbeek trok hij als vanouds nog veel op. In 1895 huurde Bastert de prachtige buitenplaats ‘Rupelmonde’ te Nieuwersluis en in 1914 verhuisde hij uiteindelijk naar Loenen a/d Vecht.

Vanaf ongeveer 1890 begon Bastert serieuze bekendheid te krijgen als schilder van de Vecht. Het publiek was zeer ingenomen met zijn sprekende landschappen in heldere kleuren. Door het sterk spiegelend wateroppervlak werd de fraaie lichtval nog eens benadrukt. Bastert verkocht goed en sleepte diverse prijzen in de wacht. In 1895 kreeg hij zijn eerste leerling, in de persoon van Marie van Regteren Altena. Daarnaast was hij zeer actief in het kunstenaarsleven. Hij was lid van vele kunstenaarsverenigingen zoals Arti et Amicitiae, St. Lucas, Pulchri Studio en Société Belges des Aquarellistes.

Schilderijen van Nicolaas Bastert in de collectie van Kunsthandel Bies: